Prof. Dr. Yücel ÜSTÜNDAĞ : GAZ ŞİŞKİNLİK, KARIN KRAMPLARI !

(Hakimiyet Gazetesi'nin resmi internet sitesidir)

GAZ ŞİŞKİNLİK, KARIN KRAMPLARI !

Hem bebeklik döneminde, hemde erken yetişkinlik ve yetişkin yaşta önemli yakınmalardan birkaçı; gaz, şişkinlik ve karında guruldama, kramp şeklinde ağrılar olup, gastroenteroloji polikliniğimize gelen hastaların önemli bir kısmının temel yakınmaları bunlardır. Bu sorunlar olduğunda, benim gözlemim, bizim bölgemizdeki hastalarımız, şikayetleri bir süre içinde geçer diye beklemekte, ancak yakınmalar devam edince önce dahiliye ve veya genel cerrahi hekimlerine başvurmakta, sonra bize gastroenteroloji uzmanlarına gelmektedir. Bu arada, mevcut yakınmalarına yönelik olarak hastalar endoskopi, kolonoskopiler yapılmakta, çoğunlukla da antiasitler (reni-talcid, gaviskon…) ve spasm giderici ilaçlar (meteospasmyl, spasmomen…) verilmektedir. Yani, genel olarak/çoğunlukla bu sorunlara yönelik net bir tanı konulamadan, kısmi tedaviler ile hastalar idare eder pozisyonda zaman zaman artan yakınmalar ile günlerini geçirir durumda kalmaktadırlar.

Ancak, bu hastaların önemli bir kısmında, daha net tanısal bir durum nokta atışı ile tespit edilebilmektedir. Bu sorunun adı, toplumumuzda 3 yaşına kadar %13 yetişkin yaşlarda ise %70 lere ulaşan ‘laktoz intoleransı’dır. Görüldüğü gibi bu sorun Çölyak hastalığı veya gluten intoleransından çok daha yaygın bir problemdir. Bu hastalığın 4 formu olmakla beraber, en sık olan şekli ‘primer laktaz nonpersistans’ denilen zaman içinde, yetişkin yaşlara ulaşılığında ortaya çıkan ‘laktaz enzim eksikliği’ tablosudur. Laktoz süt ve süt ürünlerinde bulunur ve tüketildiğinde ince barsaklarda bulunan bir enzim ‘laktaz’ ile parçalanır, glukoz ve galaktoza dönüşür. Glukoz vücudumuzun enerji kaynağı şekerdir ve galaktoz birçok makromolekülün/yapıtaşlarının üretimi için kullanılır. Eğer laktaz eksikliği varsa, laktoz ince ve kalın barsakta barsak bakterilerince parçalanır ve çok yoğun gaz oluşur, şişkinlik, guruldama, kramplar ve bazende ishal gelişir.

Yani günlük hayatta gaz, şişkinlik ve kramp gibi ağrılar ve herzaman olmamakla beraber, bazen eşlik eden ishal sorunlarınız varsa, ‘laktoz intoleransı’ olma şansınız, ‘Gluten hastalığı’ veya ‘huzursuz barsak hastalığı’ olma olasılıklarınızdan çok daha fazladır. Laktoz intoleransı laktoz testi ile nefeste ölçüm ile hemen tespit edilebilmekte, önemli bir sorunun adı sayısız diğer testlere gerek kalmadan konulabilmektedir.

Bu minvalde, sizlerle 30 yaşlarında gaz şişkinlik ve zaman zaman karın ağrısı sorunu olan bir kadın hastamızı paylaşmak isterim. Hastamız, bu sorunlar içinde sebze ve meyve tüketimini azaltmış, ancak pek rahatlamamış olarak bize geldi. Hastada kilo kaybı, mide barsak kanama bulguları, dışarda yapılmış tetkiklerde bir önemli sorun mevcut değildi. Karın ultrason incelemesi de doğal olan hastaya, laktoz nefes testini uyguladık. Sonuç aşağıda olduğu gibi nefeste hidrojen düzeyi oldukça yüksek geldi. Yani hastamızda ‘ağır laktoz intoleransı’ saptadık. Süt ve süt ürünlerinde laktozu ortadan kaldırdığımızda, hastamız normal hayatına geri döndü..

Laktoz intoleransının ölçülebildiğini bilmeniz ve sağlığınıza özen göstermeniz dileklerimle….