NEDEN İYOTLU TUZ?

Bu hafta en çok sorulan sorulardan bir tanesine yanıt bulalım. Neden iyotlu tuz? Yetişkin bir bireyin vücudunda ortalama 20-30 mg iyot bulunur. Bunun %75 ‘i tiroid bezinde bulunur.Tiroid bezinden salgılanan bazı hormonların bileşiminde bulunan iyot; bazal metabolizma hızının denetiminde görev alır.Yediğimiz besinlerle alınan iyot ince barsaklardan kana emilir ve kana karışan iyodun %30 ‘u tiroid bezinde depolanır.

Peki, neden iyotlu tuz?

İyot yetersizliğinin oluşmasında birinci etken toprakta iyodun yetersiz olması ve toprak kaybıyla azalmasıdır. İyodu yetersiz olan toprakta yetişen bitkiler ve bunlarla beslenen hayvansal ürünler de iyot açısından yetersizdir. Bununla beraber iyot yetersizliği hastalıklarını ilerleten faktörler; yetersiz ve dengesiz beslenme, demir, selenyum gibi minerallerin yetersizliği, lahana-turp gibi besinlerde bunulan guvatrojenler ve genetik özelliklerdir. Dağlık, kayalık ve engebeli bölgelerde toprağın içerdiği iyot miktarı azdır. Bu nedenle özellikle iyot yetersizliğine bağlı oluşan Guatr; Karadeniz Bölgesi’nde yaygın görülmektedir.UNICEF verilerine göre dünyada 20 milyondan fazla çocuk iyot yetersizliğine bağlı zekâ geriliği problemiyle karşı karşıyadır.

İyot yetersizliği;

• Guatr; yani tiroid bezinin aşırı genişlemesi,
• Kısırlık,
• Zekâ geriliği,
• Gebelikte düşük, ölü doğum, erken doğum,
• Gebelikte bebekte; cücelik, sağırlık, dilsizlik,
• Okul çağındaki çocuklarda zekâ geriliği, algıda güçlük, okul başarısında azalma gibi sorunlara yol açmaktadır.

İyot yetersizliğine bağlı oluşabilecek sorunlardan korunmak için sofranızda kullandığınız tuzun mutlaka iyotlu olması şarttır. İyodu insan sudan ve besinlerden karşılamaktadır. En iyi iyot kaynağı deniz ürünleridir. Özellikle balıkların yenebilir 100 gramında 30 mikrogram iyot vardır. Günlük beslenmemizle besinlerden bir miktar iyot alırız. Ancak iyottan yetersiz topraklarda mutlaka iyotlu tuz kullanımı gereklidir. Besinler suda pişirilip; pişirme suyu atıldığında önemli miktarda iyot kaybı oluşur. Bu nedenle pişirme suyunun atılmaması, yemeğin çekeceği kadar su eklenmesi veya buharda pişirme yöntemleri tercih edilmelidir.

Kişide basit guatr oluştuktan sonra iyotlu tuz kullanımı hastalığı ortadan kaldırmaz. İyotlu tuz hastalığın oluşmasını ve gelişmesini önlemektedir. Özellikle gebe ve emzikli kadınların iyotlu tuz kullanmaları çocuğun beyin ve sinir sistemi gelişimi açısından büyük önem taşımaktadır.

Lahana, brokoli, karnabahar, gibi kükürtlü sebzelerde bulunan guatrojenik maddeler iyodun vücut tarafından kullanılmasını ve depolanmasını engeller. Bu nedenle yetersizliği olan bireylerin bu sebzelerden uzak durmasında fayda var. Günlük tuz ihtiyacımız 5-6 gramdır. İyot yetersizliğine neden olmamak adına bu tuzun mutlaka iyotlu olması ve pişmekte olan yemeği ocaktan almanıza 5 dk.kala tuzunu eklemekle iyot kaybının önüne geçerek yetersizliğini de önlemiş olursunuz. Sağlıklı ve formda günler geçirmeniz dileğiyle…

Bu yazı 1959 defa okunmuştur

Yazara ait tüm yazılar için tıklayınız

Tweetle

YORUMLAR (0)

YORUM EKLE

YORUM EKLE

---

---