VEGAN BESLENME SAĞLIKLI MI?

Merhabalar değerli okurlar, adını yeni duyurmaya başlayan bir beslenme şekli olan vegan beslenmeyi sizlere anlatacağım. Öncelikle bu kelimenin anlamı ile başlamakta fayda var. Vegan kelimesi, İngilizce "vegetarian" kelimesinin ilk ve son hecelerinin birleştirilmesinden oluşmaktadır. Vejetaryen kelimesi çoğu insan tarafından bilinir ve bitkisel ürünler ile hayvansal bazı ürünleri kullananları göstermektedir. Sadece bitkisel ürünleri kullananları ayırmak amacıyla 1944 yılında vegan kelimesi kullanılmaya başlanmıştır. Vegan yaşamayı tercih edenlerinek, kuzu, tavuk, balık gibi hayvansal et tüketmedikleri gibi hayvanlardan elde edilen süt, kaymak, peynir, yoğurt, tereyağı, yumurta, bal gibi diğer ürünleri de yemezler.

Yaklaşık bir yıl önce ben de vegan tarzı beslenmeye başladım. Bu tarz beslenmeyi tercih etmenin en önemli sebebi yaşadığım koroner arter sağlık problemiydi. Ben tıp fakültesi birinci sınıfa giderken bundan 33 yıl önce 18 yaşındayken babam koroner kalp hastalığı nedeniyle vefat etti. Tahmin ediyorum babamın kalp rahatsızlığı ben 12 yaşlarındayken tespit edilmişti. O yıllar hekimlerin babama verdikleri bazı ilaçların yanı sıra bitkisel yağ, ayçiçek yağı ve zeytinyağı kullanması önerilmişti. Yumurta ve tereyağı ise kısıtlanmıştı. Özellikle tuzdan uzak durması gerektiği de hekimler tarafından belirtilmişti. Annem o zamanlar hekimlerin babamın hangi ürünleri yemesi ve yememesi gerektiği direktifleri doğrultusunda bir takım yiyecekler hazırlıyordu ancak sonuçta babam 57 yaşındayken koroner kalp hastalığı nedeniyle bir gece kalp krizi geçirdi ve ertesi güne varmadan vefat etti. Ben ise babamın uyguladığı diyeti uygulamaya devam ettim, tıp fakültesinde okuduğum yıllar içerisinde öğrendiğim bilgiler doğrultusunda yediğim yiyeceklerde bazı değişiklikler yaparak diyet yapmaya devam ettim. Yıllar önce de taş devri diyeti olarak bilinen diyet şeklini uygulamaya başladım ve bir yıl öncesine kadar bu şekilde beslendim. Öte yandan hayatım boyunca sigara veya alkol gibi herhangi bir maddenin müptelası olmadım. Hep söylendiği şekli ile sağlıklı beslendiğimi düşündüm. 6 yıl önce Zonguldak’a akademik kariyer yapmak üzere geldim. Aile risk faktörü olan sindirim sistemi kanserleri ve kalp rahatsızlıkları açısından dönem dönem bazı tetkikler yaptırdım. En son yaklaşık 14 ay önce yakın akrabalardan bir kişi genç yaşta kalp hastalığından ölünce ve bir doktor arkadaşım kalp krizi geçirince ben de daha ileri bir tetkik olan anjiografi çektirmeye karar verdim. Eşim anjio çektirmemin anlamsızlığını ve benim ne kadar sağlıklı beslendiğimi günlerce bana anlattı, anjio çekimi sırasında oluşabilecek bazı tıbbi hatalardan bahsetti ancak ben yine de anjio çektirmeye karar verdim. Anjio çektirirken o kadar rahattım ki çünkü kalbimle ilgili herhangi bir şikayetim yoktu ve bu nedenle kalp damarlarımın çok iyi olduğunu düşünüyordum. Fakat anjio çekimi sonrasında doktorum kalp damarlarımın çok kötü durumda olduğunu bana söyledi. Stent mi veya baypass mı yapılması konusunda kararsız olduğunu belirtti. Anjio odasından çıkarılırken dışarda bekleyen eşime ne söyleyeceğimi bilemiyordum. Ancak dışarı çıktığımda eşimin göz yaşları içerisinde olduğunu görünce onun benim kalp damarlarım hakkında bilgi sahibi olduğunu anladım.

Günlerce düşündüm, bir yandan kalp damalarımın kötü olması nedeniyle ne yapmam gerektiğini araştırırken diğer yandan ise yıllarca yaptığım diyetidüşünüyor ve nerede hata yaptığımı bulmaya çalışıyordum. Şimdi ne yapacaktım? “Teoman”ın söylediği meşhur bir şarkı vardı, şarkının adı paramparça, bu şarkının bir yerinde “babamın öldüğü yaştayım” demektedir. Bu nedenle ben de acaba babam gibi 57 yaşına kadar yaşabilecekmiydim? Yada o yaşta mı ölecektim. Oysa gelişmiş ülkelerde yaşam süreleri sürekli uzarken (bu aralar 80’lere kadar çıkmışken) şimdi 57 yaş bana orta yaş gibi gelirken, bu yaşta ölmek fikri, çok korkunç görünüyordu.

Bu umutsuz günlerde çıkış yolu ararken bana daha önce de güzel fikirler veren arkadaşım Dr. Çiğdem Suner,vegan beslenme ile ilgili bilgi verdi. Böylece vegan beslenme ile ilgili araştırmalara başladım. Vegan yaşam tarzını benimsemiş Dr. Evrim Akça Kaya ile iletişime geçtim, kendisi bana vegan beslenme ile ilgili çok yardımcı oldu. Önerdiği kitaplara ilave olarak, bu konu hakkında çıkmış makaleler okudum. Vegan beslenme isimli kitabı ve facebook hesabı bulunan Dr. Murat Kınıkoğlu ile birebir görüştüm. En sonunda vegan beslenme şeklinin özellikle kalp sağlığı açısından faydalı olduğunu keşfettim ve ben de yaklaşık bir yıl önce vegan beslenmeye geçtim. Bundan sonraki yazılarımda vegan beslenmenin sağlık üzerine etkileri hakkında sizleri bilgilendirmeye çalışacağım.

 Doç. Dr. Rıza Yılmaz
Bülent Ecevit Üniversitesi Tıp Fakültesi
Adli Tıp Anabilim Dalı Başkanı

Bu yazı 3789 defa okunmuştur

Yazara ait tüm yazılar için tıklayınız

Tweetle

YORUMLAR (0)

YORUM EKLE

YORUM EKLE

---

---