(Hakimiyet Gazetesi'nin resmi internet sitesidir)

EREĞLİ NE ZAMAN FETHEDİLDİ-1

Recep ÇETİN

Yazdığımız ORHAN GAZİ VE BİR FETİH adlı kitabın ardından, son günlerde Ereğli’de çeşitli fikir tartışmaları yaşanmaktadır. Bu tartışmalardan biri de Ereğli’nin ORHAN GAZİ döneminde mi yoksa YILDIRIM BAYEZİD döneminde mi Türklere geçtiği konusudur. Bayezid dönemini esas alanlar, Ereğli’nin para ile satın alındığı iddiası üzerinden tez üretirken; Ereğli’nin Orhan Gazi döneminde Türklere dahil olduğunu kabul edenlerin (şahsımız v.d gibi) düşüncesi ise Ereğli-Alaplı ve civar köylerindeki Orhan Gazi döneminde yapıldığı (Arşiv Belgelerinde) belirtilen yapılar (cami-köprü vb) üzerinden bu durumu benimser.

***

Ereğli fethi ile ilgili olarak kaynaklarda şu bilgi ve iddialar tespit edilmektedir.

Bir; Ereğli’yi (Selçuklular döneminde) 1337’de Gazi Çelebi ele geçirmiştir ve bu durum çok kısa bir zaman sürmüştür, sonrasında yine Ereğli Ceneviz hakimiyetinde kalmıştır.. (T.Aygün)

İki; Katip Çelebi’nin “Cihannüma” adlı eserindeki bilgilere göre, Ereğli Orhan Gazi döneminde 1327’de alınmıştır (T.Akkaya). Ereğli’deki kiliseden çevrilen “Orhan Gazi Camii” buna delildir. (Şahsımızca bu cami yöremizdeki fethin sembol eseridir.) Bunun yanında, Orhan Gazi zamanına ait, Ereğli’ye ait bazı arazi vakıfları kayıt defterlerinin de bu delili kuvvetlendirdiği belirtilir.

Üç; 1404’te Ereğli’ye gelen batılı gezgin CLAVİJO’nun o günlerde şifahi olarak öğrendiği ve de kitabına yazdığı bilgilere göre, Ereğli’yi Bayezid’in parayla (1393’te)  satın aldığı bilgisidir. O bilgiye göre Yıldırım Bayezid, Ereğli’yi, Bizans İmparatoru II.Manuel Palailogos (1391-1425)’tan satın almıştır. Bu bilgiyi yine batılı başka bir yazar V.CUİNET (Kitabı=La Turguie d’Asie)  de yazmıştır. (T.Akkaya).

Ereğli’nin Osmanlı dönemindeki fethi konusunda (genel kanı olarak) CLAVİJO’nun gezi notları (yani Ereğli’nin Bayezid döneminde satın alındığı) dikkate alınır. (Bu konuda Belgeler sunulmamıştır ama ‘genel kanı bu yöndedir’ denilmektedir. Acaba bu satışın bir belgesi var mıdır.? Sadece halk arasında tespit edilen bir bilgi midir bu satış hikayesi?). Evet, belirtilen iddiaya göre, Ereğli’yi Yıldırım Bayezid Bizans İmparatoru Manuel’den birkaç bin düka karşılığında satın almıştır.!!

 

İSPANYOL GEZGİN “RUY GONZALES DE CLAVİJO” NE YAZDI?

       

 

23 Mart 1404 Pazar günü Ereğli’ye geldiğini ve bir gün konakladığını belirten Clavijo, ilgili eserinde Ereğli hakkında şu bilgileri verir:

“.. Bu bölge, Bayezid’in en büyük oğlu Süleyman Çelebi’ye aitti. Geceyi burada geçirdik. Pazartesi günü, rüzgar muhalefeti nedeniyle hareket edemedik. Ereğli, birkaç tepenin eteklerinde yer alan, sahile yakın bir şehirdir. Tepelerin en yükseği üzerinde bir kale vardır. Şehir pek kalabalık sayılmaz. Nüfusun çoğu Rum olmakla beraber, Türkler de az değildir. Eskiden burası İSTANBUL’a (Bizans) bağlıydı. BİZE ANLATILDIĞINA GÖRE, yaklaşık otuz sene önce (1374’ü kast ediyor), İmparator Manuel burasını Süleyman Çelebi’nin babası Sultan Bayezid’e birkaç bin düka karşılığında satmış. Şehrin fevkalade mükemmel bir limanı bulunduğundan, çok meşhur ve zengindir. Burasını PANTORATOYA namında bir İmparator kurduğundan şehir bu adla anılıyor.”

Sayın Tayfun Akkaya, bu gezginin bazı ifadelerinin benimsendiğini belirtse de, bahsedilen gezginin ifadelerinin yanlış yönlerini de belirtir (sayfa 28’de). ("Herakleia Pontike(Karadeniz Ereğlisi)’nin Tarihi Gelişimi ve Eski Eserleri")

AKKAYA: Bir,1374’te hesap hatası vardır” der. Çünkü “Manuel II.Palailogos’un saltanatı 1391’de başlar (1425’te biter)” der. Devamında, “dolayısıyla Bayezid 1391’den sonra para karşılığında satın almış olmalıdır” der.

İkinci husus, “Ereğli’nin PANTORATOYA olarak adlandırılışıdır ki bunda da bir karışıklık olduğu anlaşılıyor, çünkü Ereğli’nin eski adı HERAKLEA’dır” der.

Anladığımız kadarıyla hem Yazar Tayfun Akkaya’nın, hem de bu konuda araştırma yapan araştırmacıların kafası karışıktır ve de bu konudaki yazdıkları da bilgi karışıklıklarına neden olmaktadır.

Yaptığımız bu araştırmalar neticesinde Sayın AKKAYA’nın ilgili eserindeki (sayfa 28’deki) bu ifadelerinden şu sonucu da çıkarmaktayız:

“CLAVİJO, EREĞLİ’DE BİR GECE KALMIŞTIR. ALDIĞI VE YAZDIĞI BU BİLGİLERİ, HERHANGİ BİRİNDEN ALMIŞ OLMA DURUMU DİKKATE ALINMALIDIR. DOLAYISIYLA, EREĞLİ’NİN PARA İLE SATIN ALINMIŞ OLDUĞU TEZİNİ-BİLGİSİNİ VEREN CLAVİJO’NUN BU AKTARIMLARINI DOĞRU VE YETERLİ BULMUYORUZ. EREĞLİ’NİN ALINIŞINDA, GENEL KANI OLARAK KABUL EDİLEN BU TEZİN-BU BİLGİNİN, BELGESİZ OLDUĞU KANISINI TAŞIYORUZ”

 

                                         Herakleia Pontike (Karadeniz Ereğlisi)''nin Tarihi Gelişimi ve Eski Eserleri

Yazar Tayfun Akkaya, "Herakleia Pontike (Karadeniz Ereğlisi)’nin Tarihi Gelişimi ve Eski Eserleri" adlı kitabında konuyla ilgili olarak ayrıca şunları da belirtir:

"Böylece Herakleia Pontike, 14. Yüzyılın başındaki güçlü fetih dalgası karşısında durabilen az sayıdaki kentler arasında yer almasıyla dikkati çekmektedir. Bu bahsedilen kentlerin Türk hakimiyetine girişleri her zaman istilalar ile olmamış, bazen anlaşma ve satışlar da sonucu belirlemiştir. 1337’de Orhan Gazi zamanında İzmit, İznik’ten altı yıl sonra Osmanlılar’ın eline geçmişti. Anadolu’da Bizans İmparatorluğu’nun elinde kalan birkaç şehir arasında yine Karadeniz Ereğlisi (Herakleia) yer alıyordu. Bizanslıların buralarda birkaç on yıl daha tutunabilmiş olması dikkati çeken bir noktadır. Ancak Karadeniz Ereğlisi 1393 dolaylarında Türk hakimiyetine girmiştir." [G. Ostrogorsky, bkz. Harita VI: “14. Yüzyılda Bizans Devleti’nin Çöküşü” Burada Herakleia Pontike’nin 1350 dolaylarında Türk hakimiyetine girdiği kabul edilmişse de bu durum, Bolu Salnamelerinde de görülebileceği gibi 1337’deki kısa sürdüğü anlaşılan Türk hakimiyeti dikkate alındığından kaynaklanmıştır. Nihai Türk Fethi’nin ise Yıldırım Bayezid tarafından, kasabanın Bizans İmparatoru Manuel’den para ile satın alınarak gerçekleştirildiği daha akla yakın görünmektedir.) (Akkaya-a.g.e- sayfa: 22)

Evet  belirtildiği gibi yukarıdaki ifadelerin kaynağı  olarak yine başka bir yabancı araştırmacı adı verilmiş: “G. Ostrogorsky”  .. Ve yine yukarıda “Ereğli’nin, Bizans’tan para ile satın alınarak Türklere geçtiği AKLA YAKIN GÖRÜNMEKTEDİR” şeklinde, öznel (kişisel-yoruma dayalı-rivayete dayalı!) bir ifade kullanılmış olduğu görülebilmektedir.

"Ereğli’nin Osmanlılar tarafından ele geçirilmesi hususunda ise her ne kadar Katip Çelebi’nin Cihannümasında ve bazı kaynaklarda burasının 1327’de Orhan Gazi tarafından alındığı ifade edilmişse de *(*Bu görüşler hiç şüphesiz Ereğli’de Orhan Gazi adına camie çevrilmiş bir kilisenin varlığına ve Orhan Gazi zamanına ait bazı arazi vakıflarının kayıt defterlerinin bulunmasına dayanmıştır.) 1404 yılında buraya uğrayan Clavijo’nin Ereğli’nin Bayezid’in büyük oğlu Süleyman Çelebi’ye ait olduğunu ve burasının ona babası tarafından Bizans İmparatoru II. Manuel Palailogos (1391-1425)’dan para karşılığında satın alınmak suretiyle verildiğini yazması * (*Clavijo, s. 104; Türkçesi, s. 64-65) büyük önem taşımaktadır. Bu durum, V. Cuinet’in “La Turquie d’Asie”sinde ifade ettiği “Ereğli’nin 1393’te Yıldırım Bayezid tarafından alındığı” görüşüne de uygun düşmektedir. (sayfa-23)

Devamı var…

Recep ÇETİN / Eğitimci-Yazar



27.11.2014 15:05:27

Bu yazı 3418 defa okunmuştur

Yazara ait tüm yazılar için tıklayınız

Facebook'ta Paylaş

YORUMLAR (2)
YORUM EKLE
Adınız


(1000 / )

27.11. 22:05:46
SEYFETTİN ACAR diyor ki;

II.MANUEL PALEOLOGOS KİM DİYE BAKTIM (İNTERNETTE) ŞU İFADELERİ KULLANDIĞI BELİRTİLEN BİZANS İMPARATORU: “Bana Muhammed'in hangi yenilikler getirdiğini gösterin, orada hep şeytani ve insanlık dışı şeyler bulacaksınız. Örneğin dini kılıç zoruyla yayması gibi.”
07.12. 21:28:58
MUVERRİH diyor ki;

RECEP BEY SİZİN GÖRÜŞÜNÜZ DAHA DOĞRU GİBİ. İYİ TESPİTTE BULUNMUŞSUNUZ. CLAVİJO'NUN BELİRTTİĞİ GİBİ, 1404'TEN 30 YIL KADAR ÖNCESİNİ HESAP ETMEMİZ GEREKTİĞİNDE BİLE BİLGİ DOĞRU YOLA VARMIYOR. ÇÜNKÜ CLAVİJO'NUN EREĞLİ'YE GELDİĞİ TARİHTEN 30 YIL ÖNCESİNİ DİKKATE ALDIĞIMIZDA YANİ 1374'LERDE BAYEZİD DE YOK, OĞLU SÜLEYMAN ÇELEBİ DE YOK. 1359-1389 ARASINDA 1.MURAD HÜDAVENDİGAR PADİŞAH OLARAK GÖRÜLEBİLMEKTEDİR. BAYEZİD İSE 1389 SONRASINDA PADİŞAH OLMUŞ.




Şu anda 17 kişi online
Toplam ziyaret : 75.753.235

Başlangıç Tarihi Bitiş Tarihi

Fikri KAPAN { KÖŞEMDEN }
SEÇİMİ KİM KAZANIR?


Devamını oku »

21.03.2024 16:52:50 tarihinde yazıldı
414 kez okundu



SAFRA KANAL TAŞLARINDA CERRAHİ DIŞI TEDAVİ YÖNTEMİ


Devamını oku »

14.03.2024 09:54:08 tarihinde yazıldı
183 kez okundu


(ESPRİYLE) KAREDEN YANSIYAN

ÇABALARINI GÖRÜYORUM


TUĞBA ARSLAN TAMİRCİ { KALEMİMDEN }
DİDEROT ETKİSİ


Devamını oku »

28.11.2023 12:54:26 tarihinde yazıldı
1307 kez okundu

Recep ÇETİN { TARİHTEN... }
DENİZ KIZI BİZİM ''KIZIMIZ'' DEĞİL!


Devamını oku »

21.11.2023 16:02:33 tarihinde yazıldı
524 kez okundu


Bu site en iyi IE5+ tarayıcı ve 1024 x 768 çözünürlükte izlenir.
Tüm Hakları Saklıdır
© 2006 EregliHakimiyet.Com - EregliHakimiyet.Net

Tasarım & Programlama RSNet tarafından yapılmıştır

Ereğli Haberleri